Autisme-en-Douchen21.jpg

Autisme en douchen – deel 2

In Autisme en douchen deel 1 kwamen de Voorbereiding, Aanpak, Houding en Oefenen aan bod. In dit tweede deel geef ik tips met betrekking tot het douchen, in bad gaan, haren wassen, na het douchen en wat te doen als het kind weigert en te lang of te vaak douchen.

Voordat ik verder ga met de tips wil ik kort reageren op de vele reacties die ik kreeg via Facebook. Bedankt voor jullie betrokkenheid! Uit de reacties bleek dat veel lezers de tips erg goed kunnen gebruiken. Uiteraard zal je als ouder / verzorger opzoek moeten naar de tips die aansluiten bij jouw kind. Niet alle tips zullen voor alle kinderen helpen. Het is daarom ontzettend belangrijk dat je zoekt naar waar het probleem vandaan komt, zodat je daar een passende oplossing tussen alle tips voor kan zoeken.

Ik kreeg ook veel reacties van mensen die aangaven dat hun kind douchen juist heerlijk vindt. Natuurlijk zijn alle kinderen anders en bij autisme heeft de manier waarop verschillende zintuigen en prikkels werken invloed op wat de kids wel en niet als prettig ervaren. Het is heel fijn als een kind de douche juist gebruikt om even te ontspannen en de prikkels van de dag te verwerken. Deze blogs zijn vooral voor ouders van kinderen met autisme die het douchen als moeilijk of onprettig ervaren.

 

Boekentip:

 

Onder de douche

  • Zet eerst de douche aan: Deze tip kwam via het vorige blogbericht. Sommige kinderen vinden het vervelend als de douche wordt aangezet als ze al in de douche staan. Zet de douche van te voren aan, zo wennen ze vast aan het geluid. Ook kan de temperatuur zo juist ingesteld worden.
  • Washand: Gebruik tijdens het douchen een washand. Als het kind de douchestralen erg vervelend vindt kan je afspreken dat hij / zij naast de stralen gaat staan en zich met de washand wast.
  • Straal laag: Vaak wordt vooral water over het hoofd en in het gezicht als vervelend ervaren. Heb je er wel eens aan gedacht om de douchekop laag te hangen? Dan komt het water alleen op het lichaam.
  • Emmertje: Laat het kind in de douche staan en vul een emmertje met water. Laat dit water zachtjes over de rug van het kind lopen. Op die manier is er minder geluid van het water en ook de prikkels op de huid zijn zachter.
  • Temperatuur: Voel samen met het kind of de temperatuur goed is. Wat voor jou warm is, kan voor het kind al heet zijn. Misschien vindt het kind de temperatuur goed, terwijl jij het eigenlijk koud vindt. Laat het kind meebepalen, let wel op hypogevoeligheid. Sommige kinderen voelen niet goed aan wat te warm of te koud is.
  • Luistersprookje, muziek of filmpje: Voor zover dat mogelijk is bij jullie in de badkamer, kan het voor het kind fijn zijn om wat afleiding te hebben. Natuurlijk zijn er ook kids die juist extra geprikkeld raken, dan is deze tip zeker geen goede. Maar een muziekje, filmpje of luisterboek /luistersprookje kan ook zorgen voor afleiding. Net als bij mijn tips voor het avondeten, het kan goed werken of juist tegenwerken. Dat is per geval verschillend.
  • Antislip matje: Sommige kinderen zijn bang om uit te glijden of voelen zich niet veilig in de douche. Een antislip matje kan helpen om dit gevoel van veiligheid te vergroten.
  • Zachte douche: Er bestaan speciale douchekoppen (leuke met dieren erop bijvoorbeeld) waar de straal zachter is dan bij gewone douchekoppen. Je kunt het ook zelf maken, door een washandje over de douchekop te doen of door de douchekop er helemaal af te halen. In beide gevallen is de straal van de douche veel zachter op de huid.
  • Plaats: Ook een tip die via de Facebook reacties binnenkwam! Maak duidelijk waar het kind moet staan anders kan het zijn dat het kind wel in de douche staat, maar niet onder het water. Uiteraard zal dit komen door te veel prikkels, maar een matje of cirkel waar het kind op kan staan geeft in elk geval duidelijkheid over de plek!
  • Flessen met een pompje: Voor de douchegel, shampoo, conditioner en zeep is het verstandig om flessen met een pompje in de douche te hebben. Op die manier kan je afspreken dat het kind 1 of 2 keer mag drukken en dat het dan genoeg is. Sommige kinderen kunnen niet goed inschatten hoeveel ze nodig hebben waardoor het soms heel snel kan gaan met de douchegel en shampoo!

 

In bad

  • Eerst bad vol: Hebben jullie een bad? Dan raad ik aan om deze sowieso altijd te gebruiken. Het is veel rustiger en het zorgt voor een stuk minder prikkels. Laat het bad van te voren vollopen en bepaal samen de temperatuur. Uiteraard gelden bij het bad veel dezelfde tips als bij de douche, zoals de picto’s en het klokje!
  • Speelgoed: Voor in bad heb je veel leuk speelgoed wat het wassen aantrekkelijker kan maken zoals bijvoorbeeld krijtjes voor op de muur!
  • Spelen met douchekop: Wanneer het kind gewend is aan het zitten in bad, kan je hem / haar laten spelen met de douchekop om te wennen aan de stralen. Maak bijvoorbeeld een bellenberg met wat douchegel!

 

Haren wassen

  • Anti prik shampoo: Gebruik uiteraard antiprik shampoo voor het wassen van de haren. Veel kinderen zijn bang om de shampoo in de ogen te krijgen. Houd altijd een droge handdoek bij de hand om het gezicht te drogen na het haren wassen.
  • Shampoo douchering: Er bestaan speciale shampoo doucheringen (zie plaatje) Deze zijn verkrijgbaar bij babyzaken. Ze zijn in maat verstelbaar en flexibel.
  • Duikbrilletje / Washandje / Zonneklep: Als alternatief voor de douchering kun je een duikbril, zonneklep of washandje voor het gezicht gebruiken. Alles heeft uiteraard als doel het gezicht zo droog mogelijk te houden tijdens het uitspoelen van de haren.
  • Tellen / klokje: Tel bij het inzepen van de haren tot bijvoorbeeld 10 of twintig om aan te geven hoelang het gaat duren. Je kunt natuurlijk ook op het klokje aangeven hoelang het gaat duren. Blijf steeds vertellen wat je doet en waarom.
  • Met bakjes uitspoelen: Het kan best eng zijn om een straal water over je hoofd te krijgen. Het nat maken van het hoofd en gezicht is één van de belangrijkste redenen van verzet tijdens het douchen. Probeer hier rekening mee te houden en naar alternatieven te zoeken zoals bijvoorbeeld de haren uitspoelen met kleine bakjes water. Laat het kind meehelpen door bijvoorbeeld het water in de bakjes te doen.

 

Na het douchen

  • Handdoek: Eerst is het lastig om eronder te gaan, daarna kan het weer lastig zijn eronderuit te komen! Het temperatuurverschil motiveert in elk geval niet of te stoppen met douchen! Zorg daarom voor een lekkere warme handdoek door deze even over de verwarming (of in de zon) te hangen. In de winter kan een kleine verwarming in de badkamer ook helpen om het verschil in temperatuur te verkleinen.
  • Leuk plan: Zorg dat je (voor en) na het douchen genoeg tijd en aandacht hebt voor je kind. Maak voor het douchen een leuk plan voor na het douchen, zodat het kind gemotiveerd raakt. Lekker samen op de bank een koekje eten, een spelletje doen, tv kijken etc.
  • Belonen: Sommige kids zijn gevoelig voor een beloningsschema. Je kunt dit samen in elkaar knutselen en er bestaan veel verschillende soorten en maten. Basis is dat het kind iets kan verzamelen (stickers, krullen, smileys) door te douchen. Bij een bepaald aantal verzamelde stickers of krullen krijgt het kind een beloning. Dit kan materieel zijn, maar dat hoeft niet. Samen een leuk uitje of een spelletje kan soms ook al heel motiverend werken.
  • Ook een schema!: Vergeet in de planning en bij de picto’s niet het moment na het douchen op te nemen.
  • Kleding: Zoek de kleding voor het douchen uit en leg het netjes in de goede volgorde klaar.

 

Als het kind weigert

  • Ga geen strijd aan: Zoals ook al beschreven in mijn vorige blog zorgt strijd altijd voor verslechtering van de situatie. Het zorgt namelijk voor veel overprikkeling. Zorg dat je positief aan het douchemoment begint, geef aan dat je er vertrouwen in hebt en dat je trots bent. Heb voor jezelf een duidelijk plan in je hoofd. Wanneer het kind weigert, zet dan niet door totdat jullie een discussie hebben, maar wees geduldig en rustig. Lukt het niet? Dan probeer je het de volgende keer weer even op een andere manier. Het is niet makkelijk, maar probeer dit écht.
  • Zwembad: Houd je kind wel van zwemmen? Ga dan lekker met het kind zwemmen en wellicht daar douchen. Het klinkt vreemd, maar ik ken gevallen waarbij het niet douchen plaatsgebonden is. Thuis douchen ze niet, in het zwembad wel. Altijd het proberen waard, vooral om het te oefenen. Van zwemmen worden ze sowieso ook al schoner.
  • Washandje wassen: Als je kind écht niet wilt douchen, laat het dan zichzelf wassen met een washandje bij de wasbak en blijf geduldig uitleggen en oefenen. Sommige kinderen willen wel hun lichaam maar niet hun hoofd onder de douche wassen. Je kunt er dan ook een combi van maken!
  • Veel droog oefenen: Oefenen met een pop of knuffel en zelf onder de douche staan zonder water kan helpen om de stappen van het douchen eigen te maken zonder de prikkels van het water te hebben. Als de stappen niet meer nieuw en veiliger zijn voor het kind, is de stap naar echt douchen weer een stukje dichterbij.
  • Badje in de douche: Als je geen bad hebt kun je ervoor kiezen een badje, zwembadje of schelp in de douche te zetten. Deze vul je met water en daarna kan het kind er lekker in zitten.
  • Maak het weer leuk: Laat eisen even achterwege en laat het kind weer helemaal vanaf het begin in aanraking komen met water. Spelen bij de wasbak, afwassen of met de douchekop tegen de muur sproeien.

 

Te lang of te vaak douchen

Sommige kinderen, vooral wanneer ze wat ouder worden, hebben de neiging om vaak of lang te douchen. In de pubertijd gaan ze meer zelfstandig onder de douche, vinden ze het belangrijker dat ze er schoon uitzien en zijn papa en mama niet meer in de badkamer tijdens het douchen. Het kan ervoor zorgen dat ze wel onder de douche staan, maar niet wassen of de stappen doorlopen die ze moeten doorlopen. Te vaak douchen komt meestal voor wanneer kinderen het juist lekker vinden om te douchen en daar geen duidelijke afspraken over hebben. Maak dus duidelijke afspraken over de tijden waarop gedoucht mag worden, hang een klok in de badkamer en neem voor het douchen nog eens de stappen door.

 

Heb jij nog goede tips die in dit rijtje thuishoren? Of heb je leuke voorbeelden van het douche- of badmoment? Ik zou het leuk vinden als je dat met mij en de andere lezers wilt delen in een reactie onder dit bericht! Alvast bedankt!

 

Willen jullie het bericht weer delen op Social Media? Alvast hartstikke bedankt!

 

WhatsApp Coaching voor persoonlijke vragen!

Heb je na het lezen van de informatie op de website nog een persoonlijke vraag? Ik (Jonneke Koekhoven) maak graag tijd om samen dieper in te gaan op een situatie. Kijk voor meer informatie op de pagina over WhatsApp Coaching!

KOEKIE Autisme BegeleidingAutisme en douchen – deel 2

9 comments

Join the conversation
  • manon hellendoorn - 22 september 2019 reply

    ik probeer het allemaal goed te doen schijnbaar wordt dat niet gewaardeerd
    ik ben iemand die mensen respecteert af en toe best moeilijk vindt om dingen te begrijpen
    ik heb veel geduld voor iemand die zwaar autist is maar ik probeer het wel te begrijpen

  • Ramona - 25 januari 2019 reply

    Mijn zoontje heeft autisme. Hij is nu 9 jaar. Het bad vindt hij zo ie zo heerlijk. Douchen doet hij ook graag hier wordt hij inderdaad rustig van. De straal op zijn hoofd en gezicht vindt hij minder prettig. Maar zitten in de douche met de douchekop in zijn hand vindt hij het fijnst. Zo kan hij zelf beslissen waar hij de straal wil hebben. Misschien een tip😬

  • Susanne - 18 maart 2018 reply

    Ik ben 33 en recent begonnen met een diagnosetraject voor ASS. Ik weet dus pas sinds kort dat mijn paniekaanvallen eigenlijk overprikkeling (en soms zelfs melt-down) is. Mijn hele leven háát ik douchen. Vooral het water op mijn hoofd vind ik vreselijk, maar ook de (ruwe) handdoek naderhand. Als kind had ik een hele oude, versleten handdoek, die inmiddels is weggegooid door moeder (sinds ik op mezelf woon). Nu ben ik op zoek naar een goede vervanging, want wachten tot mijn huidige handdoeken versleten genoeg zijn kan wel 20 jaar duren.. 😉

  • Wil van Elzakker-Lodewijk - 3 mei 2016 reply

    Wat ben ik blij met deze blog. Ik, moeder van 71 jaar met zoon van 41 jaar, ben overgestapt van bad naar douche. Ikzelf kon niet meer in bad komen (en eruit!) dus heb verbouwing gehad en er een ruime douche van laten maken. Er was geen ruimte meer voor een bad. Mijn zoon woont in een huis van een instelling en komt regelmatig thuis. Hij had nooit problemen met bad, maar nu dus wel met douchen. Door deze blog heb ik weer hoop op een oplossing voor deze toestand, want hij kan echt geen week thuis zijn zonder wasbeurt en ik wil hem zo lang als ik kan zijn ‘logeerpartij’ thuis niet ontzeggen. Dank je voor deze tips!

  • Lilith - 2 november 2015 reply

    Nou…een suggestie en ook een opmerking.
    De opmerking is dat je bij veel zwembaden ook eerst moet douchen, al is het maar kort, omdat anders alle ‘viezigheid’ in het bad komt, dus mocht het kind écht niet willen douchen, dan kun je het zwembad zelf niet ingaan.

    En de suggestie in verband met het lange douchen is dat je, vooral als vader/kortharige ouder er rekening mee houdt wat er tijdens douchen gebeuren moet.
    Zo kan het n.l. erg stressvoll worden om jezelf mooi/schoon te houden binnen 10 minuten tijd, zoals mijn ouders vaak voorstelden. Vaak werd het minstens 30 minuten. Ik heb ADHD, dat hoort bij het spectrum en ik heb heel lang haar.
    Dus schat samen in hoeveel tijd er nodig is en onderschat het niet, want dan wordt het stressen.

    Voorbeeld(en): Benen scheren/ontharen. Is fijn om te kunnen doen als je een 18 jarig meisje bent. Soms moet dat met creme of scheermesjes, soms onder de douche, soms niet. Kost in ieder geval tijd. Probeer van tevoren af te spreken wanneer ze dit wil doen, zodat je niet vlák voor gym een discussie krijgt en zij met harige beentjes de volgende dag moet meedoen.

    Ikzelf heb dus lang haar en ben met douchen lang bezig. Dit is de tijd die ik nodig heb:

    4 minuten Uitkleden, spullen pakken, douche aandoen.
    2 minuten Haren natmaken en shampoo erin doen
    3 minuten Shampoo uitspoelen
    3 minuten conditioner in mijn haar doen, anders gaat het erg pluizen, vooral in de winter
    2 minuten: Conditioner moet er 2 minuten in.
    3 minuten: Alle conditioner uitspoelen.
    5 minuten: Wassen met douchezeep en evt. gezicht extra wassen met huidsreinigings-spul.
    2 minuten; Even normaal onder de douche staan, zonder iets te doen of te haasten.
    6 minuten: Afdrogen, haar droogmaken en pyjama aandoen.

    In totaal kost het douchen dus, met 2 minuten aan ‘relax-tijd’ 24 minuten. Is maar een suggestie.

  • janneke - 7 augustus 2015 reply

    Ik heb ook geen bad, en een grote plastik opbergboks van action als badje (wieltjes eraf gehaald) Ivm harde douchewand zou slechts een kleine ronde bak erin kunnen Nu kan kleuter redelijk vrij zitten en tot bijna schouderdiep in bad met ontspannende olie

    Jonneke Koekhoven - 9 augustus 2015 reply

    Hoi Janneke, goede oplossing! Een badje is veel rustiger en als je geen bad hebt is dit een prima alternatief!

  • Cora - 5 augustus 2015 reply

    Hai,
    Mijn dochter heeft dan geen autisme, mijn zoon wel. Maar mijn dochter is ook angstig. Maar na het douchen, wanneer we ong. 6 bakjes met water gevuld hebben tellen we samen langzaam tot 10 en zet ik de kraan uit. Dan gooit ze de bakjes water leeg over zichzelf en komt ze om af te drogen. Misschien een tip betreft overgang warm naar koud en het moeilijk onder de douche vandaan kunnen komen.
    Voor de ouderen die zich moeilijk zelf kunnen douchen heb ik een kaart stap voor de handelingen hoe je je moet wassen ed. Geplastificeerd voor in de douche op te hangen.

    Jonneke Koekhoven - 6 augustus 2015 reply

    Hallo Cora, bedankt voor de aanvulling en het voorbeeld! Zo zie je maar, we worden erg creatief van de kids!

Join the conversation

* Checkbox GDPR is verplicht

*

Ik ga akkoord met het privacybeleid van KOEKIE Autisme Begeleiding