Autisme-en-een-bezoek-aan.jpg

Autisme en een bezoek aan…

Elke week krijg ik bezoek van een van mijn KOEKIE kids. We koken dan samen, dekken de tafel, eten gezellig en ruimen weer op. Allemaal om haar voor te bereiden op de toekomst en haar zelfstandigheid te vergroten. We hebben tijdens het koken en het eten altijd goede gesprekken. Dit keer vertelde ze dat ze zenuwachtig was omdat ze naar de tandarts moest de ochtend erna. Ze was bang dat ze een gaatje had en ze vertelde dat ze het verschrikkelijk vindt als er geboord moet worden. De dag na het tandarts bezoek kwam ze weer bij mij en was ze opgelucht. Alles was goed gegaan en de spanning was duidelijk weg.

 

Een bezoek aan…

Dit blog besteed ik aandacht aan een bezoek aan:

  1. De tandarts
  2. De dokter
  3. De kapper
  4. Het ziekenhuis
  5. De opticien
  6. De psycholoog

Het zijn bezoekjes waar we allemaal wel eens mee te maken krijgen en waar sommige personen wel en sommige personen niet angstig voor zijn. Dat geldt ook voor kinderen met autisme. Sommigen vinden het geweldig om naar de kapper te gaan of staan te springen als ze horen dat ze naar de leuke dokter gaan waar dat leuke speelgoed is. Anderen kunnen een week niet in slaap komen omdat ze weten dat ze naar de tandarts moeten.

 

Waarom angstig?

De spanning die sommige kinderen ervaren is heel normaal. Spanning, in wat voor situatie dan ook, kan ontstaan wanneer de situatie onzeker is, wanneer je de controle moet weggeven, wanneer je een prestatie moet leveren, wanneer zich onverwachte gebeurtenissen voordoen of wanneer je met iemand in conflict komt. Je lichaam reageert in al deze situaties op een vergelijkbare manier. Er komt in de hersenen een stofje vrij dat ervoor zorgt dat je zenuwachtig bent, jezelf gespannen voelt of ergens tegenop ziet. Dit herkennen we allemaal toch?

Wanneer een kind met autisme zenuwachtig of gespannen is voor een bezoek aan bijvoorbeeld de dokter of tandarts, heeft het kind datzelfde gevoel. Ga maar eens na, eigenlijk komen bijna alle oorzaken waardoor spanning ontstaat in één keer bij elkaar. Namelijk de controle weggeven, onzekerheid over wat er gebeurt en het resultaat, prestatie leveren en onverwachte geluiden en gevoelens.

Spanning zorgt voor heftigere emoties, maar spanning bereidt iemand ook voor om een goede prestatie te leveren. Daarom is het niet erg dat er wat spanning is. Laat deze er ook zijn, maar help het kind de spanning onder controle te houden.

Sommige kinderen kunnen beter de situatie overzien en relativeren dan andere kinderen. Voor kids met autisme is dit over het algemeen lastig. Daardoor voelen ze de spanning en kunnen ze die voor zichzelf niet wegnemen. Vaak maakt deze onzekerheid de spanning alleen maar erger. Waarschijnlijk spelen voorgaande (traumatische) ervaringen  en alle prikkels die ze daarbij hebben ervaren ook een belangrijke rol. In mijn uitleg over autisme (Autisme, hoe zit het nou écht?) heb ik verteld hoe bepaalde situaties als ‘volledige cirkel‘ worden opgeslagen.  Deze ‘cirkels’ zijn veilig en worden in vergelijkbare situaties opgeroepen. Ik zal even een voorbeeld geven.

Job is op zijn 5e naar de tandarts geweest en daarbij is hij erg geschrokken van een geluid. Job heeft nu het naar de tandarts gaan gekoppeld aan het harde geluid en zijn reactie is dat hij nooit meer naar de tandarts wil. Want hij haalt het cirkeltje op uit zijn geheugen en daarin is geregistreerd dat de tandarts harde geluiden maakt.

TIP: Er bestaan tandartsen die gespecialiseerd zijn in autisme. Zoals bij Advisium van ‘S HeerenLoo.

 

Boekentip:

 

Meegaan in een emotie om het kind daarna mee te nemen in rust

Mensen hebben van nature snel de neiging om anderen gerust te stellen door te zeggen dat de emotie die de persoon voelt niet terecht is. Zoals: “Je hoeft niet bang te zijn, het is echt helemaal niet eng”, “Stop maar met huilen, we vinden wel een oplossing”, “Je hoeft niet zo boos te zijn, zo erg is het niet dat het feestje niet door gaat.”

Door op deze manier met een kind dat zich gespannen voelt, te praten, zorg je ervoor dat het kind zich alleen voelt en niet begrepen. Naast de spanning komt er dan nog een zorg bij. Probeer het kind dus oprecht te begrijpen en laat merken dat je met je kind meeleeft. Als je nadenkt is het heel logisch. Als jij je niet helemaal goed voelt wil je ook het liefst met iemand praten die je begrijpt.

Volg bij spanning voor ‘een bezoek aan….. de volgende stappen:

  1. Herken de spanning bij het kind. Is het kind emotioneler dan normaal? Het zou wel eens met het bezoek aan bijvoorbeeld de dokter te maken kunnen hebben. Soms is het lastig te achterhalen wat het kind gespannen maakt, maar probeer dit te herkennen en te koppelen aan wat er staat te gebeuren in het leven van het kind.
  2. Erken de spanning van het kind. Ga in gesprek en laat duidelijk merken dat je het begrijpt en dat de spanning normaal is.
  3. Herhaal de gedachten en verwachtingen van het kind. Dit helpt het kind alle gedachten en gevoelens ‘ uit de klit’  te halen.
  4. Leg met zekerheid uit wat je weet dat er gaat gebeuren. Wees hierin heel duidelijk. Je begrijpt dat het spannend is, maar het gaat wel gebeuren. Zorg dat daar geen twijfel over bestaat.
  5. Stel het kind gerust door te zeggen wat het kind kan doen om zich minder gespannen te voelen.
  6. Straal tijdens het bezoek vertrouwen en positiviteit uit. Je hebt al laten merken dat je het gevoel van het kind begrijpt en nu is het de beurt aan jou om het kind mee te nemen in jouw vertrouwen en positiviteit. Als het kind tijdens het bezoek aan jou ziet dat het goed is, helpt dat de spanning te verlagen.

“Dinsdag om 10 uur gaan jij en ik naar de tandarts. Je vindt het spannend om naar de tandarts te gaan en dat begrijp ik heel erg goed. Ik vind het ook altijd spannend dat er iemand in mijn mond gaat kijken. Dat voelt vreemd en het smaakt vies. Je hoort vreemde geluiden en het ruikt er ook anders dan thuis. Ik heb met de tandarts afgesproken dat hij alleen gaat kijken of je tanden er goed uit zien. Dit doet hij met een klein spiegeltje. Ik houd je hand vast en als je het eng vindt mag je in mijn hand knijpen. Ik zal ook steeds vertellen wat je hoort en ziet. Het duurt 10 minuten en na het kijken mag je van de tandarts een puzzeltje uitzoeken. Na de tandarts gaan we weer naar huis en dan mag jij televisie kijken.”

Uiteraard verschilt het per kind en per situatie hoe je jouw verhaal formuleert. Sommige kinderen willen heel veel details en hebben veel vragen. Andere kinderen hebben genoeg aan de duur van de afspraak, wat er gaat gebeuren en wie er mee gaat.

 

Verdere tips

  • Visualiseer alles voor het kind. Maak tekeningen of gebruik picto’s om het proces duidelijk te maken. Sommige kinderen vinden dit helemaal niet prettig, dan doe je het natuurlijk niet. 🙂
  • Vertel wat er gaat gebeuren en schat zelf in hoe gedetailleerd het kind dit wilt hebben.
  • Vertel wat er van tevoren gaat gebeuren, wat er tijdens het bezoek gebeurt en ook wat jullie na het bezoek gaan doen. Dit maakt het plaatje compleet.
  • Maak van tevoren foto’s van de verschillende plekken. Deze kan je gebruiken om te laten zien waar jullie heen gaan. Je kunt ze ook plastificeren en op het planbord gebruiken.
  • Afspraken kan je het beste voor ’s ochtends maken, dan is het direct aan het begin van de dag en is er geen mogelijkheid om vanaf ’s ochtends spanning op te bouwen.
  • Kapper aan huis is heel prettig voor het kind omdat een veilige omgeving is.
  • Op schoot bij de tandarts: als het kind nog klein is en het prettig vindt op schoot te zitten kan dit helpen om het kind gerust te stellen.
  • Denk na over het moment van vertellen. Zorg dat er voldoende tijd is om het kind goed voor te bereiden, maar vertel het ook niet te ver van te voren. Dan ontstaat er te veel tijd waarin het kind spanning kan opbouwen.
  • Vraag bij het inschrijven en zoeken naar bijvoorbeeld een huisarts of tandarts in hoeverre zij kennis hebben van autisme en hier ook rekening mee houden. Een goed bezoek valt of staat bij een goede begeleiding en een goede arts.
  • Van tevoren bellen of het uitloopt en aangeven dat je komt wanneer het kind aan de beurt is zorgt ervoor dat je niet te lang hoeft te wachten in de wachtkamer. Je moet hierbij wel geluk hebben met de arts. Sommige artsen zullen dit wel begrijpen en accepteren, anderen niet. Daarom is de keuze van arts ook heel erg belangrijk.
  • Misschien is het mogelijk om af te spreken dat je op de afgesproken tijd aan de beurt bent, ook wanneer het uitloopt. Dan kun je daar in elk geval duidelijkheid over geven bij het kind.
  • Iets meenemen voor bij de kapper of in wachtkamer. Wachten of niets doen kan heel vervelend zijn en voor moeilijke situaties zorgen. Zorg dus dat het kind altijd iets bij zich heeft om even mee bezig te zijn als er gewacht moet worden.
  • Rollenspellen: doe thuis vaak rollenspellen waarin je de basisdingen van bepaalde bezoeken naspeelt. Dit zorgt voor duidelijkheid, herkenning en een positieve sfeer. Je kunt natuurlijk ook oefenen met een pop of knuffel. Laat het kind ook eens de rol van de arts spelen, zodat hij of zij eens de controle heeft.
  • Alle vragen opschrijven die het kind heeft en die vooraf stellen aan de arts. Geef het kind het gevoel van controle een beetje terug door hem of haar alle vragen op te laten schrijven en deze te stellen aan de arts.
  • Uitleg geven: Geef altijd veel uitleg over waarom bepaalde dingen moeten gebeuren. Soms is een goede reden al genoeg om de situatie te accepteren.

Uiteraard verschilt iedere situatie, ieder kind en iedere aanpak en daarom probeer ik het hier zo algemeen mogelijk te houden. Als je een specifieke situatie wilt bespreken, kun je mij altijd mailen of bellen. Ik neem graag de tijd om hier samen over te praten.

 

Hoe verloopt een bezoek aan een dokter, tandarts, kapper, ziekenhuis of psycholoog bij jullie? Laat het weten in een comment, want jouw ervaringen en tips kunnen voor andere ouders heel erg fijn zijn!

Willen jullie dit bericht en andere blogs blijven delen op Social Media zodat we meer en meer mensen kunnen bereiken? Alvast bedankt!!!

 

WhatsApp Coaching voor persoonlijke vragen!

Heb je na het lezen van de informatie op de website nog een persoonlijke vraag? Ik (Jonneke Koekhoven) maak graag tijd om samen dieper in te gaan op een situatie. Kijk voor meer informatie op de pagina over WhatsApp Coaching!

KOEKIE Autisme BegeleidingAutisme en een bezoek aan…

Join the conversation

* Checkbox GDPR is verplicht

*

Ik ga akkoord met het privacybeleid van KOEKIE Autisme Begeleiding