Dit blog gaat over verwachtingen van ouders van kinderen met autisme en hoe je dit kunt bijstellen voor meer begrip en gezelligheid in huis.

Dit blog is geschreven door Marleen Gondelach van Marleen Brengt Structuur. Je kunt meer over Marleen lezen op haar persoonlijke pagina.

Dat zijn een hoop rollen

In ons huis wonen 3 individuen: een jongen van net 10, een jongen van 8,5 en een moeder van 39. De jongen van 10 is naast zichzelf, ook een oudste zoon van zijn moeder, een grote broer, en de baas van een cavia en een mede-baas van 2 katten. Hij is ook woningeigenaar van een huis 5 straten verderop: daar waar hij de oudste zoon is van zijn vader en zijn nieuwe vriendin, en over een aantal maanden grote broer van een broertje of zusje.

Daarnaast is hij ook een buurjongen, een klasgenoot, een leerling, een kleinkind. Als ik het zo opschrijf, klinkt het als veel. Ingewikkeld voor een kind van 10. Want bij die rollen horen ook verwachtingen, van jezelf maar vooral ook van anderen over de wijze van invulling.

Zoveel rollen en verwachtingen: is dat echt wat wij vragen van onze kinderen?

Hoe vaak hoor je om je heen (en roep ik zelf ook immer overtuigend): ‘Het is belangrijk dat een kind zichzelf kan zijn.’ Mooie, liefdevolle woorden, maar zo eenvoudig uitvoerbaar lijkt dat toch niet te zijn. Want bij niet bij elke rol past hetzelfde gedrag, en papa en mama, de meester en buurjongen Kees zijn niet hetzelfde.

Thuis mag je bijvoorbeeld lekker onbedaarlijk huilen als je daar zin in hebt en dan krijg je een arm om je schouder; op school word je uitgelachen. Bij de ene oma is het helemaal prima als je je avondeten niet helemaal opeet, de andere oma verwacht dat het eten op gaat. Je moeder wordt verdrietig als je zegt dat ze een dikke kont heeft, terwijl er toch steeds gezegd wordt dat je eerlijk moet zijn? Dit maakt het wel verrekte lastig om jezelf te zijn.

En dan heb je ook nog autisme

Als je dan ook nog autisme hebt, wordt het nog complexer. Deze jongen van 10, mijn oudste zoon, heeft dat, waardoor informatie anders bij hem binnen komt. Dat maakt dat hij hele hoge verwachtingen heeft van alle mensen om hem heen: want zijn waarheid, zoals het in zijn hoofd zit, is voor hem de echte waarheid en hij verwacht dat de rest ook zo denkt en handelt, zoals hij en is hij erg boos en teleurgesteld als dat niet gebeurt.

En de omgeving geeft hem nog op zijn kop ook. Want die verwachten deze reacties van mijn zoon niet. En vervolgens is mijn zoon boos op al die mensen, omdat hij het onbegrijpelijk vindt, dat zij niet begrijpen hoe de wereld in elkaar zit wat zijn reactie als je het zo bedenkt eigenlijk weer super logisch maakt.

Ik snap hem wel. Godzijdank heeft hij zijn moeder! Die altijd die arm beschikbaar heeft, altijd goed in haar vel zit, volledig verwachtingsvrij leeft en immer haar volle potje begrip bij zich heeft als de boter richting het plafond vliegt of als haar andere zoon voor de zoveelste keer dom genoemd wordt. Die moeder, die als de rust weer is wedergekeerd en de storm in zijn hoofd weer de kans heeft gekregen te gaan liggen, álle tijd heeft om de situatie rustig na te bespreken, uitleg te geven, of het los te laten.

NOT. Ook ik heb te hoge verwachtingen van mijn kind. Denk dat hij door zijn begaafdheid en 10-jarige leeftijd nu inmiddels wel begrijpt dat je het ook rustig kan aangeven als je een opmerking krijgt die je boos maakt, of je broertje niet dom mag noemen, ook al denk je het. Die het af en toe zo zat is dat die opmerkingen niet stoppen. En dan heb ik echt geen geduld. Ben ik teleurgesteld. En zeg ik dat ook. Met als gevolg dat ik me rete-schuldig voel. Want het is juist HIJ die extra uitleg nodig heeft van zijn moeder.

Boekentip:

Ik ben teleurgesteld in mijn moederrol

Ik ben teleurgesteld dat ik er niet altijd op dezelfde, voorspelbare manier voor hem kan zijn, terwijl dat het beste voor hem is. Het heeft zich inmiddels bewezen dat rust en voorspelbaarheid de chaos in zijn hoofd sneller tot rust brengt en hij zich weer oké voelt. En dat is wat ik wil. Dat hij zich fijn voelt. Als ik dat niet kan opbrengen, dan reken ik mijzelf dat heel hard aan. Ben ik zo kwaad op mijzelf dat ik degene ben die op dat moment het leven lastiger voor hem maakt, in plaats van makkelijker.

Daar kan ik dan dagenlang last van blijven houden. Schuldgevoel en een enorme teleurstelling in mijzelf. Teleurgesteld in mijn eigen verwachting van hoe ik als moeder vind dat ik zou moeten zijn. Want ik vind dat ik een moeder moet zijn die juist meer gas moet geven dan een ander, omdat mijn kind autisme heeft en dat dus extra hard nodig heeft.

Ik ben de laatste tijd meer en meer gaan beseffen dat ik zelf degene ben die deze teleurstelling in mijzelf in stand blijft houden. Die vindt dat ik heel veel extra gas moet geven. Ik heb blijkbaar een beeld geschept hoe die perfecte moederrol eruit zou moeten zien. Maar is die realistisch? Is die vol te houden? En geef ik daarmee het goede voorbeeld richting mijn kinderen? Ik kom steeds meer tot het besef dat ik moet beginnen met het bijstellen van mijn eigen verwachtingen over mijzelf als moeder, voordat ik mijn verwachtingen richting hen kan bijstellen. En tenslotte hen kan leren hoe met al die tegenstrijdige verwachtingen om te gaan.

Je verwachtingen bijstellen – hoe doe je dat?

Ik verslind al jaren boeken, artikelen en You-Tube-filmpjes over de psyche van de mens en van kinderen. En dan heb ik met name interesse in de impact van je eigen gedachten op hoe je je voelt en hoe je daar meer controle over kunt krijgen. Leren accepteren dat het is  zoals het is, zonder verwachtingen. Maar ook over je hart durven volgen, jezelf durven zijn, los van oordeel van anderen.

De tools die ik daar vanuit aangereikt krijg, ben ik al een tijdje aan het toepassen op mijn eigen leven. Dat betekent vooral: heel veel oefenen. Ik weet inmiddels, dat je het veranderen van je eigen mindset, alleen voor elkaar kunt krijgen door veel te oefenen en te vertrouwen dat het uiteindelijk effect gaat hebben. En dat is wat ik dus doe: oefenen. Dag in dag uit.

Daar heb je een flinke dosis geduld en doorzettingsvermogen voor nodig. Maar echt, na al die tijd oefenen, merk ik dat ik word beloond. Dat ik de vruchten begin te plukken van deze mindset-verandering. Dat door positiever en minder verwachtingsvol te leven, je leven echt positief begint te veranderen. Dat geeft enorm veel moed.

3 tips uitgelicht

Ik licht hierbij 3 tips toe, wat ik bijvoorbeeld ben gaan toepassen:

1. Ruimte geven aan mijn eigen boosheid, verdriet, teleurstelling. Mijzelf echt toestaan dat deze emoties er mogen zijn, hoe onvriendelijk of onterecht ik zelf mijn gedachten ook vind. (Daar waar ik voorheen eerst veroordeelde dat ik bepaalde gedachtes niet ‘mocht’ hebben en dat wegduwde). Het positieve effect op mij is dat ik na het toelaten van deze emoties, de opluchting voel in mijn hele lijf en veel sneller weer naar het positieve kan gaan. En het helpt me om de (in mijn ogen regelmatig ongegronde) woede of angst van mijn kind er te mogen laten zijn, zonder het gelijk te willen oplossen. Daardoor zijn we verwachtingsloos met elkaar in verbinding en dat geeft duidelijk voor allemaal rust.

2. Stilstaan, even helemaal niets doen. Mediteren, naar buiten kijken, op mijn rug in het gras staren naar de wolken. Geen prestatie leveren, uit de doe-modus en er gewoon alleen even zijn. (Daar waar ik dat voorheen echt tijdverspilling vond en verwachtte van mijzelf dat ik vooral bezig moest zijn met werken, opruimen, of oplossingen bedenken om het gezelliger te krijgen thuis). Het positieve effect is dat ik leer dat er niets mis is met verwachtingsloos leven, en dat ik door de stilte juist op de meest creatieve ideeën kom, die mij vervolgens veel blijdschap brengen. En dat als ik niets doe bij een ruzie tussen de kinderen, de jongens mij zomaar kunnen verrassen door de ruzie zelf op een creatieve manier op te lossen!

3. Ik schrijf elke avond in mijn dankbaarheidsboek over de dingen die goed gingen die dag. Ook schrijf ik op wat ik zelf deed waar ik trots op was (daar waar ik voorheen vooral in de emoties bleef hangen op hetgeen niet goed ging). Dit zorgt ervoor dat ik altijd met een positief gevoel ga slapen. Ik leer steeds meer dat ik zelf de sleutel in handen heb om de weg naar de positiviteit weer terug te vinden.

Doorgeven aan mijn kinderen

Ik vertel mijn kinderen ook over deze manier van denken en doen en dat mama dit ook best heel lastig vindt, en geef ze daarmee in woord en daden het goede voorbeeld. En ik merk, dat het door begint te werken op mijn kinderen. In héle subtiele, kleine stapjes: een opmerking van mijn kind, een vraag. Mijn hele hart wordt verwarmd als ik dat opmerk en geeft me nog meer zelfvertrouwen dat ik op de goede weg zit.

Ben jij wel eens teleurgesteld in jouw moederrol? Hoe ga je daarmee om? Wat helpt jou om dat een plekje te geven?

Welke verwachtingen heb jij in de loop der jaren losgelaten? Hoe heb je dat gedaan / wat hielp jou om dat voor elkaar te krijgen? Of loop je vast in dit proces of zit je – net als Marleen – middenin de zoektocht?

Online KOEKIE cursus Sterk staan als ouder van een kind met autisme

Wist je dat KOEKIE ook een online cursus heeft voor alle ouders van een kind met (een vermoeden van) autisme die stevig in hun schoenen willen staan om hun kind, het gezin en zichzelf het beste te geven? Wanneer je kind autisme heeft kan je wereld flink op zijn kop staan, zeker als je het net ontdekt. Het kan zijn dat je eerdere verwachtingen hoe het zou zijn met kind, niet is uitgekomen. Naast alle zorgen en al het geregel voor je kind, wordt dat vaak vergeten of genegeerd en dat kan vervelende gevolgen hebben. In de online KOEKIE cursus Sterk staan als ouder van een kind met autisme gaan we naast veel informatie over autisme ook in op deze zelfzorg om te voorkomen dat je in een negatieve spiraal terecht komt. Want er komt veel op je af en het kost veel kracht om jezelf niet te verliezen. Je kunt deze cursus op elk gewenst moment starten.

Heb je interesse in de cursus, maar wil je nog even wachten met aanmelden en betalen? Vul hieronder jouw gegevens in zodat we je op de hoogte kunnen houden! We sturen je dan elke week een mailtje met een bruikbare en inspirerende tip over autisme, begeleiding, zelfzorg, lotgenotencontact en nog veel meer!

WhatsApp Coaching voor persoonlijke vragen!

Heb je na het lezen van de informatie op de website nog een persoonlijke vraag? Ik (Jonneke Koekhoven) maak graag tijd om samen dieper in te gaan op een situatie. Kijk voor meer informatie op de pagina over WhatsApp Coaching!